فروش فوق روان کننده بتن

فروش فوق روان کننده بتن

فوق روان کننده های بتنی ، مواد افزودنی بتن هستند که با افزایش میزان روانی و کارپذیری بتن می تواند سبب افزایش مقاومت و دوام سازه های بتنی گردد. فوق روان کننده های بتن عمدتا از ماده اولیه پلی کربوکسیلات اتر تشکیل می شود.  پلی کربوکسیلات نسل سوم افزودنی های فوق روان کننده بتن است که با اثر گذاری بر ذرات سیمان و بار دار کردن این ذرات سبب جداسازی این ذرات از هم می شود.  با فاصله گرفتن ذرات سیمان از هم و جلوگیری از کلوخه شدن ذرات سیمان در بتن ، روانی بتن به طرز محسوسی افزایش می یابد.  تفاوت اصلی فوق روان کننده های بر پایه پلی کربوکسیلات اتر با فوق روان کننده های با پایه های دیگر مانند ملامین یا نفتالین این است که ، پلیمر های پلی کربوکسیلات با ایجاد ممانعت فضایی در اطراف ذرات سیمان ، روانی مخلوط بتن را به میزان بیشتری افزایش می دهد. در ادامه موارد فروش فوق روان کننده بتن را بررسی می کنیم.

در ادامه به بررسی مواد فوق روان کننده بتن به گونه ای متفاوت با سایر منابع می پردازیم. با ما همراه باشید.

عملکرد فوق روان کننده های بتنی بر اساس استاندارد 2930

فروش فوق روان کننده بتن و مواد فوق روان کننده بتن باید بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره 2930 سنجیده شود. این استاندارد معادل استاندارد آمریکایی ASTM C 464 می باشد. لازم به ذکر است که موارد بیان شده در این استاندارد حداقل ضوابط مورد پذیرش فوق روان کننده های بتن هستند که معمولا محصولات با کیفیت بالا می توانند موارد گفته شده را با کیفیت بهتری برآورده کنند.

بررسی عملکرد فوق روان کننده ها در بتن با روانی ثابت

ردیف	خواص	بتن شاهد	روش آزمون	الزامات
1	افزایش روانی	بتن شاهد IV استاندارد ملی 8117	اسلامپ؛ استاندارد ملی 2-3201 یا جریان استاندارد EN12350-5	افزایش نسبت به اسلامپ اولیه بیشتر از mm120 افزایش نسبت به جریان اولیه بیشتر از mm160
2	روانی تاخیری	بتن شاهد IV استاندارد ملی 8117	اسلامپ؛ استاندارد ملی 2-3203 یا جریان استاندارد EN12350-5	30 دقیقه بعد از اختلاط، روانی مخلوط آزمایش نباید کمتر از روانی مخلوط کنترل باشد.
3	مقاومت فشاری	بتن شاهد IV استاندارد ملی 8117	استاندارد ملی 3206	مقاومت فشاری 28 روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 90 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.
4	مقدار هوای بتن تازه	بتن شاهد IV استاندارد ملی 8117	استاندارد ملی 3520	مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر ان که مخلوط کننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

در ادامه به بیان نکات مهم در ارتباط با جدول بالا که در استاندارد 2930 ارائه شده است می پردازیم:

• همانطور که می دانید فوق روان کننده های بتن را می توان به صورت فوق کاهنده آب نیز نام گذاری کرد. واضح است که آب نقش اصلی را در ایجاد روانی بتن بازی می کند. از طرفی وجود مقادیر زیاد آب در بتن ( افزایش نسبت آب به سیمان) می تواند به طور مستقیم سبب کاهش مقاومت های مکانیکی بتن گردد.  یکی از کاربرد های اصلی فوق روان کننده ها که از قضا موضوع این جدول نیز هست به کاهش آب مخلوط بتن باز می گردد.  بدین صورت که با کاهش نسبت آب به سیمان و جبران این موضوع با فوق روان کننده های بتن می توان به مقاومت های فشاری بالایی دست یافت.
• در سطر اول این جدول مشاهده می کنید که حداقل کاهش مصرف آب در صورت استفاده از فوق روان کننده های بتن باید 12 درصد باشد . به طور مثال اگر نمونه بتنی با نسبت آب به سیمان 0.5 و اسلامپ 15 موجود است باید بتوان با استفاده از فوق روان کننده های بتن نمونه بتنی با نسبت آب به سیمان 0.44 و اسلامپ 15 ساخت.  واضح است که نمونه دوم به دلیل کاهش نسبت آب به سیمان از مقاومت مکانیکی بالاتری برخوردار است.
• یکی از ضعف های استاندارد 2930 این است که مقدار مصرفی برای فوق روان کننده در آن مشخص نشده است. می دانیم که در صورت افزایش مصرف فوق روان کننده ها مقدار آب بتن به میزان بیشتری کاهش می یابد. پس یکی از راه های سنجش مقایسه فوق روان کننده های برند های مختلف می تواند این موضوع باشد که با چه مقدار مصرف از این محصول می توان به کاهش آب یکسان در بتن دست یافت.
• کاهش آب یکی از راه های کاهش عیار بتن است. بدین صورت که می توان با استفاده از مواد فوق روان کنده و ثابت در نظر گرفتن نسبت آب به سیمان ، با کاهش مقدار آب مقدار سیمان را نیز کاهش داد.  این موضوع یکی از کاربرد های مصرف فوق روان کننده ها در بتن های حجیم است.
• در سطر دوم مشاهده می شود که حداقل مقدار افزایش مقاومت بتن مشخص شده است. همانطور که گفته شده با کاهش مقدار آب، نسبت آب به سیمان کاهش پیدا می کند. پس طبیعی است که باید انتظار افزایش مقاومت محصول نهایی را داشته باشیم. طبق این بند استاندارد مقاومت های بتن با استفاده از مواد افزودنی فوق روان کننده در روانی ثابت باید حداقل 40 درصد در سنین یک روزه و حداقل 10 درصد در سنین 28 روزه افزایش یابد.
• سطر سوم به موضوع هوای غیر عمدی بتن باز می گردد. استفاده از مواد افزودنی فوق روان کننده به طور طبیعی سبب افزایش میزان هوا در بتن می شود. میزان هوا در بتن اگر تا درصد معینی باشد از جنبه هایی نظیر افزایش میزان کارپذیری و پمپ پذیری بتن مفید است. اما اگر میزان هوا افزایش یابد می تواند سبب کاهش دوام و مقاومت فشاری نمونه های بتنی گردد.

این جدول استاندارد به میزان فروش فوق روان کننده بتن استفاده متداول از فوق روان کننده بتن یعنی استفاده در جهت افزایش روانی مخلوط بتن تازه اشاره دارد که در ادامه به بررسی دقیق تر آن می پردازیم:

• همانطور که اشاره شد این جدول مستقیما به استفاده از فوق روان کننده بتن در جهت افزایش روانی مخلوط بتن تازه اشاره دارد. دلیل این موضوع نیز واضح است. تراک میکسر بتن را در نظر بگیرید که به محل پروژه می آید. بتن محتوی تراک میکسر چه بدون افزودنی و چه به همراه آن دارای نسبت آب به سیمان ثابت است و افزودن این ماده به بتن درون تراک میکسر صرفا در جهت افزایش روانی مخلوط بتن تازه است.
• سطر اول این جدول به حداقل میزان افزایش اسلامپ در صورت اضافه کردن فوق روان کننده به بتن اشاره دارد. همانطور که در بخش پیشین اشاره شد در این بخش هم تاثیر میزان مصرف و یا حتی دمای هوا و نادیده گرفته شده است. با این حال مطابق با این مورد ، در صورت استفاده از فوق روان کننده اسلامپ بتن با حداقل به میزان 12 سانتی متر افزایش یابد. ( یعنی به طور مثال از اسلامپ اولیه 8 به 20 افزایش یابد.)
• موضوع روانی تاخیری در واقع به حفظ اسلامپ مخلوط بتن در صورت افزودن فوق روان کننده اشاره دارد. حفظ اسلامپ مقوله پیچیده ای است و عموما به ویژگی های دیگری مانند دمای هوا، ویژگی های مصالح سنگی و سیمان و شرایط اختلاط اشاره دارد.  ذکر این نکته به خوانندگان محترم خالی از لطف نیست که عمدتا تولید کنندگان معتبر افزودنی های بتن توانایی تولید بتن با قابلیت حفظ اسلامپ نیم ساعت یا حتی بالاتر را دارند؛ اما این موضوع باید در هنگام ثبت سفارش مورد تاکید قرار گیرد. چراکه به طور مثال در آب و هوای گرم تابستان ممکن است یک افزودنی فوق روان کننده معمولی قابلیت حفظ اسلامپ تا مدت نیم ساعت را نداشته باشد.
• در مبحث مقاومت مکانیکی بتن معمولا تصور اشتباهی میان کارفرمایان و پیمانکاران صنعت ساختمان وجود دارد که افزودن فوق روان کننده به بتن باید در هر صورتی موجب افزایش مقاومت مکانیکی بتن گردد. همانطور که می بینید این تصور همیشه درست نیست و استاندارد حتی کاهش 10 درصدی مقاومت را در هنگام ثابت بودن نسبت آب به سیمان مجاز دانسته است. جهت بررسی دقیق تر موضوع باید گفت که بتن هایی که بدون فوق روان کننده اجرا می شوند ، مخصوصا اگر نسبت آب به سیمان پایین یا عیار سیمان بالایی داشته باشند، چسبندگی بالایی دارند و به سختی درون قالب جای می گیرند.  در این حالت افزودن مواد فوق روان کننده می تواند با تسهیل تراکم و خروج هوا و افزایش مقاومت فشاری بتن شود.  اما اگر بتن به خودی خود دارای نسبت آب به سیمان بالایی باشد ممکن است افزودن فوق روان کننده سبب کاهش مقاومت فشاری بتن گردد. همانطور که می بینید این موضوع در استاندارد پیش بینی شده است.
• سطر آخر نیز به موضوع هوای بتن اشاره دارد که همانطور که در بخش پیشین توضیح داده شد یک افزودنی مرغوب باید افزایش میزان هوای کنترل شده ای داشته باشد.

 

در بخش قبلی به بیان ویژگی های کلی مواد فوق روان کننده بتن به عنوان پر مصرف ترین افزودنی بتن مورد استفاده در صنعت ساختمان پرداخته و الزامات موجود در استاندارد 2930 بررسی گردید.  در این بخش به بیان موارد دیگری پیرامون مواد فوق روان کننده بتنی می پردازیم:

ویژگی های فوق روان کننده های بتنی

• افزایش اسلامپ بتن : همانطور که در بخش قبلی اشاره شد استفاده از این افزودنی در محل کارگاه ، سبب افزایش قابل ملاحظه اسلامپ بتن در محل کارگاه می شود. این افزایش میزان اسلامپ مطابق استاندارد 2930 حداقل برابر 12 سانتی متر بوده و می تواند در مقادیر بالاتر نیز اتفاق بیفتد. اسلامپ نهایی بتن در صورت استفاده از فوق روان کننده های بر پایه پلی کربوکسیلات اتر در محل کارگاه می تواند در محدوده 15 الی 22 قرار بگیرد.
• افزایش کارایی بتن: کارایی بتن به صورت کلی به توانایی ریختن و متراکم سازی بتن اطلاق می شود. استفاده در افزودنی های با خاصیت اصلاح ویسکوزیته می توانند علاوه بر افزایش روانی بتن و کمک به ریختن بهتر بتن ، سبب کاهش جداشدگی و آب انداختگی بتن شده و پرداخت آن را بهبود بخشد .  از طرف دیگر افزودنی های فوق روان کننده با خاصیت حفظ اسلامپ می تواند با طولانی تر کردن زمان نگهداری اسلامپ بتن سبب کاربری بهتر آن در محل پروژه شوند.
• کاهش نسبت آب به سیمان : استفاده از افزودنی های فوق روان کننده در ساخت بتن های با رده بتنی 30 الی 50 مگاپاسکال ( 300 الی 500 کیلوگرم بر سانتی متر مربع ) بسیار رایج است. با استفاده از افزودنی های فوق روان کننده می توان نسبت آب به سیمان بتن را حداقل 12%( مطابق استاندارد 2930) و حداکثر تا %25 کاهش داد.
• افزایش انسجام و یکپارچگی بتن ریخته شده: اگر به ظاهر بتن بدون افزودنی فوق روان کننده ( در صورتی که از آب اضافه برای شل شدن بتن استفاده نشده باشد.) نگاه کنید مشاهده می کنید که بتن به صورت خمیری چسبنده و زمخت می باشد. استفاده از مواد فوق روان کننده در بتن با افزایش روانی بتن سبب تراکم و ریختن بهتر بتن شده و یکپارچگی آن را در محل اجرا افزایش می دهند.
• تنظیم زمان گیرش بتن : همانطور که می دانید بتن در هوای گرم خود را سریع تر می گیرد و سفت می شود. از طرف دیگر بتن در هوای سرد دچار تاخیر در گیرش شده و مدت زمان بیشتری حالت خمیری خود را حفظ می کند. افزودنی های فوق روان کننده می توانند در گرید های نرمال ، زودگیر ، دیرگیر و حفظ اسلامپ تولید شوند. استفاده از افزودنی های مطابق شرایط پروژه به پیمانکاران کمک می کند که به بهترین شرایط بتن ریزی و بتن سخت شده نهایی دست یابند.
• افزایش مقاومت فشاری بتن در سنین اولیه : استفاده از افزودنی های فوق روان کننده همانطور که در بخش اول توضیح داده شد سبب پراکنده شدن بهتر ذرات سیمان درون محیط بتن می شوند. این پراکندگی ذرات سیمان سبب می شود که سیمان بهتر به آب واکنش داده و فرآیند هیدراسیون با کیفیت بهتری انجام شود.  به همین دلیل استفاده از افزودنی فوق روان کننده در صورتی که باعث هوازایی بیش از اندازه در  بتن نشود می تواند سبب افزایش مقاومت های کوتاه مدت در بتن شوند. افزودن مقاومت های فشاری در سنین اولیه از آن جهت اهمیت دارد که زمان با کردن قالب ها یا زمان برداشتن جک ها از زیر سقف بتنی می تواند کاهش یابد.
• سازگاری با انواع سیمان پرتلند: همانطور که میدانیم در بازار ایران 5 نوع سیمان با نام های سیمان نرمال ، سیمان کندگیر با مقاومت متوسط در شرایط سولفاتی، سیمان زود گیر، سیمان کند گیر ، سیمان با مقاومت بالا در مقابل شرایط سولفاتی تولید می شوند. افزودنی های فوق روان کننده مخصوصا افزودنی های برپایه پلی کربوکسیلات اتر در صورتی که از برند های معتبر و شناخته شده تهیه شود معمولا اثرات بدی بر خواص بتن تازه و سخت شده نگذاشته و با انواع سیمان ها سازگار خواهد بود.  البته سیمان های کارخانجات مختلف می توان مقدار مصرف افزودنی یا زمان گیرش بتن را دستخوش تغییر کند.
• کاهش انقباض و خزش در بتن : استفاده از افزودنی های فوق روان کننده می تواند با کاهش مقدار آب در بتن همراه باشد. استفاده از مقدار آب کمتر سبب جلوگیری از انقباض بتن ناشی از خشک شدن آب می شود.  از طرفی با مسدود سازی حفرات موئینه در بتن سبب کاهش میزان خزش در بتن نیز می گردد.

 

کاربرد های افزودنی بتن

• تولید بتن با اسلامپ بالا
• بتن ریزی مقاطع پرآرماتور مثل دیوار حائل ، تیر و ستون
• بتن های حجیم: که این امر با کاهش مقدار آب و سیمان و ثابت بودن نسبت آب به سیمان اتفاق می افتد.
• تولید بتن های پرمقاومت: با کاهش نسبت آب به سیمان
• جلوگیری از بروز درز سرد در بتن: استفاده از مواد فوق روان کننده با افزایش زمان خمیری بودن بتن سبب جلوگیری از بروز درز سرد در بتن در مواقعی که فرآیند بتن ریزی به هر دلیلی قطع می شود می گردد.

جمع بندی

تا به این جا به پس از معرفی مختصری از فوق روان کننده های بتنی پرداخته شد. در ادامه به بررسی تقریبا کاملی از الزامات موجود در استاندارد ملی ایران به شماره 2930 پرداخته شده و موارد اشاره شده در آن به طور کامل موشکافی شد.  همانطور که دیدیم که موادر ارائه شده در استاندارد مواردی حداقلی می باشد و معمولا فوق روان کننده های تولید شده توسط برند های معتبر می تواند ویژگی های بسیار کامل تری از آنچه استاندارد گفته است  را برآورده کنند.  تنها کافی است تا نیاز های بتن به درستی درک شود تا بتوان با ساخت محصولی متناسب به آن نیاز ها به درستی پاسخ داد.

 

در ادامه به بررسی مواردی پیرامون مواد فوق روان کننده و فروش فوق روان کننده بتن می پردازیم:

 

سوال 1: آیا میزان مصرف یک نوع افزودنی های فوق روان کننده بتن در انواع مختلف بتن ثابت است؟ استفاده بیش از حد از افزودنی سبب بروز چه مشکلاتی در بتن می گردد؟

مصرف و خرید و فروش زیاده از حد از افزودنی های فوق روان کننده می تواند سبب آب انداختگی یا جداشدگی یا عدم گیرش در بتن شود . در این حال اصطلاحا بتن اووردوز (over doze) می کند. در حالت مشاهده می شود که ممکن است بتن تا مدت 48 ساعت خود را نگرفته و کاملا نرم و انعطاف ناپذیر باشد ( به گونه ای که انگشت در آن فرو می رود.) البته این بتن نیز به مرور زمان سفت شده و اتفاقا در سنین دراز مدت مقاومت و دوام خوبی از خود نشان می دهد.
اما چنانچه بتن دچار جدا شدگی شود نتایج آن به قوت خود باقی می ماند. این موارد می تواند شن نما شدن بتن، کاهش مقاومت فشاری و کاهش پیوستگی بتن با میلگرد باشد.

در صورتی که بتن تحت تاثیر استفاده بیش از حد از افزودنی ( یا موارد دیگر تشدید کننده آب اندختگی بتن ) دچار آب انداختگی شود پرداخت سطح بتن در سنین اولیه به درستی انجام نمی شود و در صورت پرداخت نیز، سطح بتن کیفیت پایینی از دیدگاه مقاومت سایشی و دوام دارا می باشند. علاوه بر آن وجود آب انداختگی سطحی بتن سبب بروز نشست خمیری در بتن می شود. در بتن مسلح و قطعاتی همچون تیر و دال و حتی دیوار و ستون در زیر میلگرد هایی که در جای خود ثابت هستند فاصله ای به وجود می آید که در هنگام گیرش و جمع شدگی ترکی در بالای سر میلگرد ها به وجود می آید که معمولا تا سطح میلگرد امتداد می یابد.

برای یک افزودنی فوق روان کننده ثابت مقدار مصرف آن در بتن های مختلف ثابت نیست. میزان استفاده از یک افزودنی فوق روان کننده به:

• عیار سیمان
• نسبت آب به سیمان
• دانه بندی سنگدانه ها و مدول نرمی سنگدانه
• نوع افزودنی های پوزولانی مانند میکروسیلیس و سرباره و درصد اختلاط آن ها
• روانی اولیه و ثانویه بتن

بستگی دارد. معمولا محدوده مصرفی پیشنهادی افزودنی های فوق روان کننده می تواند در محدوده %0.2 الی 1.2 قرار گیرد.

سوال 2: آیا می توان چند نوع افزودنی فوق روان کننده در بتن به کاربرد؟ استفاده از افزودنی های فوق روان کننده با سایر افزودنی های بتن امکان پذیر است؟

استفاده هم زمان چند افزودنی فوق روان کننده در بتن اصولا مانعی ندارد و در گذشته در برخی موارد اینکار انجام می شود که البته با پیشرفت علم افزودنی های بتن معمولا  امروزه این امر کمتر رایج است. البته لازم به ذکر است که در برخی موارد افزودنی های با پایه مختلف می توانند دارای ناسازگاری شیمیایی باهم داشته باشند. به طور مثال استفاده همزمان از افزودنی فوق روان کننده بر پایه نفتالین و پلی کربوکسیلات اتر تقریبا هیچگاه انجام نمی شود. در مورد استفاده همزمان افزودنی های فوق روان کننده با سایر افزودنی ها ( به طور مثال افزودنی حباب هوازا) باید گفت که این امر بسیار رایج و در پروژه های بتنی انجام می شود. اما توصیه می شود که افزودنی های مختلف ترجیحا از یک برند خرید و فروش فوق روان کننده بتن ، انجام شود یا اگر از برند های مختلف تهیه می شود حتما قبل از استفاده در بتن مورد تست قرار گیرد. چراکه در موارد نادری ممکن است برخی ویژگی های بتن مثلا مقدار هوای ناخواسته در بتن را تشدید نماید.

سوال 3: برای به کارگیری افزودنی های فوق روان کننده در پای کار و افزودن آن به تراک میکسر چه نکاتی باید رعایت شود؟

معمولا توصیه می شود به دلیل اینکه اسلامپ بتن در فاصله زمانی کارخانه تا محل پروژه افت نکند جهت افزایش روانی ، فوق روان کننده را در محل پروژه و در هنگام بتن ریزی به بتن اضافه شود. در حالت شرط اول آن است که اسلامپ اولیه بتن ( بدون افزودنی ) از 50 میلی متر بیشتر باش تا امکان چرخش دیگ میکسر و اختلاط مناسب افزودنی در بتن وجود داشته باشد. به همین دلیل در صورتی که نسبت آب به سیمان بتن پایین باشد( مثلا ساخت بتن پر مقاومت ) توصیه می شود که بخشی از افزودنی در محل کارخانه بتن و بخش دیگر در محل پروژه به بتن اضافه شود.

در هنگام استفاده از افزودنی در محل پروژه باید دقت شود که افزودنی به مقدار مورد نیاز درون تراک میکسر اضافه شود. به همین دلیل توصیه می شود افزودن فوق روان کننده از مقادیر کم شروع شده و کم کم افزایش یابد. همچنین باید توجه نمود که مقدار استفاده از افزودنی فوق روان کننده به مقدار بتن موجود در تراک میکسر بستگی دارد.

مورد بعدی که باید به آن دقت شود در نظر گرفتن زمان مناسب جهت اختلاط کامل مواد افزودنی فوق روان کننده در بتن است. به همین دلیل معمولا توصیه می شود که پس از افزودن فوق روان کننده زمانی حدودا 5 الی 10 دقیقه جهت اختلاط مناسب افزودنی در بتن در نظر گرفته شود. همچنین باید دقت شود که در هنگام اضافه کردن افزودنی بر روی فضای خالی دیگ ریخته نشود. معمولا بهترین نحوه اختلاط به این صورت است که دیگ اختلاط به میزان 30 تا 35 دور با دور تند بچرخد و سپس با حرکت معکوس بتن تا نزدیکی دهانه خروجی آورده شود. سپس دوباره بتن به میزان 35 تا 40 دور با دور تند مخلوط شود تا همگنی مورد نظر حاصل شود.

 

 

فوق روان کننده دیرگیر یا حفظ اسلامپ

در بخش های قبلی توضیحات جامعی در ارتباط با انواع فوق روان کننده و به طور خاص فوق روان کننده گرید نرمال ارائه شد.  در این قسمت قصد داریم به معرفی انواع دیگری از فوق روان کننده ها به عنوان فوق روان کننده حفظ اسلامپی یا دیرگیر اشاره کنیم.

فوق روان کننده دیرگیر یا حفظ اسلامپ چیست؟

جهت توضیح این محصول ابتدا تفاوت دیرگیری و حفظ اسلامپ را مختصرا توضیح می دهیم.  این دو مفهوم در خیلی از موارد به جای هم به کار می رود که در اکثر موارد درست نیز هست. تفاوت این دو مفهوم تنها در موارد معدودی خود را نشان می دهد.

همانطور که می دانید بتن دارای دو نوع گیرش می باشد. در گیرش اولیه بتن حالت خمیری خود را از دست داده و سفت می شود.  گیرش ثانویه به حالتی از بتن گفته می شود که بتن شروع به به کسب مقاومت می کند.  معمولا گیرش اولیه بتن حدود 30 دقیقه الی یک ساعت و گیرش ثانویه از چندین ساعت پس از بتن ریزی آغاز می گردد.

همانطور که پیش تر عنوان شد از افزودنی های فوق روان کننده مطابق با استاندارد 2930 جهت افزایش روانی و کارایی ( در نسبت آب به سیمان ثابت ) و افزایش مقاومت مکانیکی بتن ( با کاهش نسبت آب به سیمان در روانی ثابت ) استفاده می شود.

گاهی اوقات پیش می آید که بنابه دمای بتن ریزی ، نیاز های اجرایی ، الزامات بتن ریزی و …. نیاز است تا فوق روان کننده مصرفی دارای ویژگی های منحصر به فرد دیگری نیز باشد.  این ویژگی ها می تواند زودگیری بیشتر ، حفظ اسلامپ طولانی تر یا دیرگیری بیشتر باشد.

معمولا فوق روان کننده های دیرگیر یا حفظ اسلامپ ، فوق روان کننده ای بر پایه پلی کربوکسیلات اتر است که می تواند بنابه درخواست کارفرمای پروژه یا پیشنهاد شرکت تولید کننده افزودنی در گرید های حفظ اسلامپ یا دیرگیر تولید گردد.

در چه شرایطی از افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر یا حفظ اسلامپ استفاده می شود؟

شناخته شده ترین کاربرد استفاده از افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر یا حفظ اسلامپ بتن ریزی در هوای گرم است.  مطابق با استاندارد ACI 305 جهت بتن ریزی در هوای گرم نیاز است تا قبل ، حین و بعد از بتن ریزی الزامات خاصی رعایت شود.  یکی از این الزامات استفاده از افزودنی های با خاصیت دیرگیری یا حفظ اسلامپ است.  گرما سبب می شود که واکنش هیدراسیون سیمان به سرعت انجام شده و بتن به سرعت خود را بگیرد. گیرش سریع سیمان در هوای گرم مشکلات اجرایی متعددی همچون گیرش لوله های پمپاژ ، عدم ویبره مناسب بتن ، شن زده و کرمو شدن بتن و عدم پرداخت مناسب آن را به دنبال دارد. استفاده از فوق روان کننده های دیرگیر یا حفظ اسلامپ می توانند زمان گیرش بتن را بین 20 الی 30 دقیقه افزایش دهند. ( در شرایط خاص افزایش بیشتر زمان گیرش بتن نیز امکان پذیر است.)

از افزودنی های فوق روان کننده با خاصیت دیرگیری بیشتر در موارد دیگری نیز استفاده می گردد.  یکی از موارد استفاده از این افزودنی ، بتن ریزی سازه های بلند مرتبه است.  بتن ریزی سازه های بلند مرتبه از چند جهت باید مورد توجه قرار گیرد.  اول اینکه معمولا هنگام پمپ بتن از تراک میکسر یا بچینگ مدتی طول می کشد تا بتن به طبقات بالایی ساختمان انتقال یابد.  همین زمان انتقال سبب می شود که اسلامپ بتن در هنگام ریختن بتن از اسلامپ بتن در محل پمپ بتن یکی نباشد  و بتن با کیفیت مطلوب ریخته نشود.  مورد بعدی این است که معمولا در هنگام بتن ریزی قسمت های مختلف سازه مثل ستون ها نیاز است لوله های پمپاژ از قسمتی به قسمت دیگر منتقل شود . همین زمان سبب می شود که اسلامپ بتن مقداری افت کند.  استفاده از افزودنی های حفظ فوق روان کننده با خاصیت حفظ اسلامپ گزینه ای مطلوب جهت بتن ریزی این سازه ها می باشد.

استفاده دیگر افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر در ساخت بتن های اکسپوز یا نمایان است.  در ساخت این بتن ها باید موارد زیر در نظر گرفته شود.  اولین نکته این که باید نسبت آب به سیمان در این بتن ها کاهش پیدا کند. آب اضافه در طرح اختلاط این بتن ها در طول مدت بهره برداری تخلیه شده و سبب بروز شوره زدگی های سطحی سفید رنگ در سطح بتن می شود.  از طرف دیگر افزودنی مورد استفاده باید دارای خاصیت دیرگیری باشد. خاصیت دیرگیری سبب می شود که حباب های هوایی که در مجاورت سطحی بتن قرار دارند بتواند به راحتی آزاد شود و سطح بتن به صورت اکسپوز در آید.  به همین دلیل پیشنهاد می گردد جهت ساخت بتن اکسپوز  از افزودنی های فوق روان کننده با خاصیت دیرگیر استفاده گردد.

حالت دیگر استفاده از افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر ، اجرای بتن های حجیم است.  بتن های حجیم عمدتا دارای مقدار سیمان کمتر از حالت معمول است. لذا معمولا دارای کارایی کمی هستند.  به همین علت معمولا در بتن ریزی این سازه ها از افزودنی های فوق روان کننده استفاده می شود.  از طرف دیگر معمولا دمای اولیه سازه در بتن های حجیم از اهمیت بالایی برخوردار است.  پیک حرارتی بالا در ساعات اولیه بتن ریزی سبب بالا رفتن دمای هسته بتن شده و باعث بروز ترک های حرارتی می گردد.  استفاده از افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر به سبب پایین آوردن پیک حرارتی ایجاد شده در ساعات اولیه بتن ریزی گزینه های سودمند جهت کاهش ترک های حرارتی به شمار می رود.

و در آخر کاربرد دیگر استفاده از افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر اجرای بتن هایی است که نیاز به زمان بیشتر جهت پرداخت سطحی دارند. یکی از این سازه ها کف سازی های بتنی است. کف سازی های بتن معمولا به صورت ماله پروانه با یا بدون استفاده از کف سازی های پایه سیمانی ( خشکه پاش یا ملاتی ) اجرا می شود.  به همین سبب استفاده از افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر زمان کافی را جهت پرداخت سطحی بتن فراهم می آورد.

اثرات ثانویه استفاده از افزودنی های فوق روان کننده با خاصیت دیرگیری یا حفظ اسلامپ چیست؟

همانطور که اشاره شد استفاده از افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر یا حفظ اسلامپ ، کاربرد های بسیاری دارند و عملا در مواردی اجرای بتن بدون استفاده از این افزودنی ها با مشکلاتی همراه است.  اما در کنار مزایای ذکر شده ، نکاتی هست که باید مدنظر پیمانکاران سازه های بتنی قرار گیرد.

اولین نکته است که مقاومت سنین اولیه ( 3 و 7 روزه ) بتن هنگام استفاده از افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر ممکن است از بتن های با استفاده از فوق روان کننده نرمال کمتر باشد که البته مطمئنا این کمبود مقاومت در سنین بالاتر ( 28 روزه و بیشتر) جبران شده و حتی بتن به مقاومت های بالاتری نیز دست پیدا می کند.

استاندارد 2930 در ارتباط با فوق روان کننده های دیرگیر یا حفظ اسلامپ چه می گوید؟

مطابق با موارد بیان شده در بخش فوق روان کننده ، استاندارد 2930 الزاماتی را جهت استفاده از افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر در روانی برابر ( نسبت آب به سیمان متغیر) و نسبت آب به سیمان ثابت ( روانی برابر ) را بیان می کند.

در بحث استفاده از این افزودنی ها در هنگام روانی برابر ( نسبت آب به سیمان متغیر ) داریم:

ردیف	خواص	بتن شاهد	روش آزمون	الزامات
1	مقاومت فشاری	بتن شاهد استاندارد ملی 8117	استاندارد ملی 3206	مقاومت 7روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 100 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد. مقاومت 28 روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 115 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.
2	زمان گیرش	ملات استاندارد ملی 8117	استاندارد ملی 8117-2	زمان گیرش اولیه : مخلوط آزمایشی باید حداقل 90 دقیقه بیشتر از زمان گیرش اولیه مخلوط کنترل باشد. زمان گیرش نهایی: مخلوط آزمایشی باید حداکثر 360 دقیقه بیشتر از زمان گیرش نهایی مخلوط کنترل باشد.
3	کاهش آب	بتن شاهد استاندارد ملی 8117	اسلامپ: استاندارد ملی 3203-2 یا جریان: استاندارد EN1235	میزان کاهش آب مخلوط آزمایشی نباید کمتر از      12 درصد در مقایسه با میزان آب مخلوط کنترل باشد.
4	میزان هوای بتن تازه	بتن شاهد استاندارد ملی 8117	استاندارد ملی 3520	مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر 2 درصد حجمی می تواند بیشتر از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آن که تولید کننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

 

نکات تکمیلی

• همانطور که پیشتر نیز گفته شد استفاده از این افزودنی ها می تواند در سنین اولیه سبب کاهش مقاومت بتن شود. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که الزامات بیان شده در این قسمت آیین نامه بسیار دسته بالاست و معمولا افزودنی های ساخته توسط کارخانجات معتبر مقاومت مکانیکی بتن را در حدود چند مگاپاسکال نسبت به بتن دارای افزودنی فوق روان کننده نرمال کاهش می دهند. این در حالی است که مقاومت بتن ها در هر حالت از بتن بدون استفاده از افزودنی بیشتر است.
• استفاده از این افزودنی ها مطابق انتظار زمان گیرش بتن را افزایش می دهند. البته باید توجه کرد که زمان های گفته شده جهت ملات سیمان استاندارد است و نباید انتظار برآورده شدن این الزامات در بتن را داشت.
• مقدار کاهش آب بتن در هنگام استفاده از این افزودنی باید حداقل 12 درصد باشد. نکته در نظر گرفته نشده در این بخش میزان مصرف افزودنی جهت کاهش این مقدار آب است.
• الزامات هوای تازه مشابه با الزامات فوق روان کننده نرمال می باشد.

 

در بحث استفاده از این افزودنی ها در هنگام نسبت آب به سیمان برابر ( روانی متغیر ) داریم:

ردیف	خواص	بتن شاهد	روش آزمون	الزامات
1	روانی تاخیری	بتن شاهد استاندارد ملی 8117	اسلامپ: استاندارد ملی 3203-2 یا جریان: استاندارد EN1235	60 دقیقه پس از اختلاط، روانی مخلوط آزمایشی نباید کمتر از روانی اولیه مخلوط کنترل باشد.
2	مقاومت فشاری	بتن شاهد استاندارد ملی 8117	استاندارد ملی 3206	مقاومت 28 روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 90 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.
4	میزان هوای بتن تازه	بتن شاهد استاندارد ملی 8117	استاندارد ملی 3520	مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر 2 درصد حجمی می تواند بیشتر از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آن که تولید کننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

 

نکات تکمیلی

• در بخش اول این جدول به روانی تاخیری حدود 60 دقیقه اشاره شده است. در حالت کلی باید گفت که این آیتم به افزودنی فوق روان کننده با خاصیت حفظ اسلامپ اشاره دارد. همچنین باید به این نکته اشاره کرد زمان 60 دقیقه زمان حفظ اسلامپ بالایی است که معمولا به غیر از ساختمان های بلند مرتبه بالای 30 طبقه در مواردی دیگر مورد نیاز نمی شود. همچنین رسیدن به این میزان حفظ اسلامپ ممکن است مقدار مصرف افزودنی را مقداری بالا ببرد.  به همین جهت به صورت خلاصه می توان گفت که رسیدن به این میزان حفظ اسلامپ امری کاملا امکان پذیر است اما جهت استفاده در هر پروژه ای پیشنهاد نمی گردد و نیاز است قبل از استفاده از این افزودنی بررسی کاملی بر روی شرایط طرح اختلاط صورت پذیرد.
• همان طور که پیش تر اشاره شد در سنین بالا ( 28 روزه و بیشتر ) تفاوتی در میزان مقاومت مکانیکی بتن در هنگام استفاده از افزودنی فوق روان کننده نرمال و دیر گیر وجود ندارد و در نسبت به بتن معمولی بدون افزودنی می توان انتظار 10 درصد کاهش مقاومت را داشت.
• الزامات هوای غیر عمدی در بتن مشابه با شرایط قبلی می باشد.

  

 

جمع بندی

استفاده از افزودنی های فوق روان کننده دیرگیر دارای مزایای زیادی است و عملا در شرایطی بتن ریزی بدون استفاده از این نوع افزودنی انجام نمی گیرد.  اما مانند هر محصول شیمیایی دیگری باید در هنگام استفاده از آن الزامات اجرایی مربوط به آن را شناخت و با شناخت دقیق نیاز های پروژه  و سفارش محصول مناسب به اجرای مناسب و بدون نقص بدون کمک کرد.

جهت دریافت مشاوره برای خرید و فروش فوق روان کننده بتن با ما تماس بگیرید.